Διατροφή και Αθλητισμός
Από αρχαιοτάτων χρόνων ο αθλητισμός σε συνδυασμό με τη σωστή διατροφή, αποτελούσε έναν από τους πιο καθοριστικούς παράγοντες για την επιτυχία των αθλητών στις τότε Ο
λυμπιάδες.
Ο αθλητισμός τα τελευταία χρόνια έχει γνωρίσει πολύ μεγάλη εξειδίκευση , σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που η επίτευξη ενός καλύτερου ρεκόρ να αποτελεί συνδυασμό πολλών λεπτομερειών. Από προπονητικής πλευράς , τα προγράμματα έχουν εξελιχθεί τόσο πολύ , που μόνο αθλητές με πολύ καλές σωματικές αναλογίες μπορούν να ελπίζουν σε πιστή εφαρμογή , άρα και σε διάκριση. Αυτή λοιπόν η επιθυμητή σωματική διάπλαση , καθώς και οι συνεχείς πιέσεις από προπονητές , φιλάθλους και γονείς για μεγαλύτερες διακρίσεις , έχουν ‘αναγκάσει’ πολλούς αθλητές να ακολουθούν άλλους δρόμους ανάπτυξης. Η σωστή διατροφή αποτελεί τη βάση της πνευματικής και σωματικής ανάπτυξης , είτε του αθλούμενου , είτε του μη αθλούμενου οργανισμού. Δυστυχώς , στο θέμα της διατροφής των αθλητών δεν υπάρχουν στοιχεία που να καθορίζουν τις θρεπτικές τους ανάγκες. Οι διεθνείς οργανισμοί Τροφίμων και Διατροφής εργάζονται σε αυτό το θέμα , έτσι ώστε να μπορούν να έχουν στοιχεία για τα διάφορα αθλήματα και να καταρτίσουν τους αντίστοιχους πίνακες. Το κάθε άθλημα έχει τις δικές του ιδιαιτερότητες , άρα και τις δικές του ανάγκες. Κάποια αθλήματα είναι γρήγορα και ‘εκρηκτικά’ , ενώ άλλα είναι διαρκείας και απαιτούν συνεχόμενη μυϊκή προσπάθεια. Έτσι λοιπόν , διαφορετικά πρέπει να σιτιστεί ο ένας αθλητής και διαφορετικά ο άλλος. Ακόμη , διαφορετική πρέπει να είναι η διατροφή κατά την περίοδο της προετοιμασίας και διαφορετική κατά την αγωνιστική περίοδο. Κάποια αγωνίσματα διαρκούν από λίγα δευτερόλεπτα έως κάποια λεπτά. Κάποια άλλα όμως διαρκούν από μερικά λεπτά έως και περισσότερο από μία ώρα. Οι προπονήσεις όμως σε όλες τις περιπτώσεις διαρκούν , ιδιαίτερα όταν πρόκειται για πρωταθλητισμό , δύο , τρεις ή και τέσσερις ώρες. Αυτό σημαίνει ότι άλλη καταπόνηση δέχεται ο οργανισμός στην περίοδο της προετοιμασίας και άλλη στην περίοδο των αγώνων. Επίσης , άλλες είναι και οι ανάγκες των μυώνων. Π.χ. ένας αθλητής των 100 ή 200 μέτρων αγωνίζεται για 10 ή 20 δευτερόλεπτα αντίστοιχα , περίπου. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ‘βγάλει’ όλη τη δύναμη του και την τεχνική του σε αυτόν τον χρόνο. Η προπόνησή του όμως καθημερινά διαρκεί πολλές ώρες και ο οργανισμός του σε αυτή την περίοδο πρέπει να ‘αντέχει’.
Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας που πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψιν των αθλητών και προπονητών , είναι ο χρόνος λήψης της τροφής σε σχέση με τον χρόνο έναρξης του αγωνίσματος. Κάποιοι πιστεύουν λανθασμένα ότι ο οργανισμός δεν πρέπει να έχει επιβαρυνθεί με τροφή , ή κάποιοι άλλοι ότι πρέπει η λήψη της τροφής να γίνει λίγο πριν το αγώνισμα , έτσι ώστε να εκμεταλλευθεί ο οργανισμός την πρόσληψη ιδίως των πρωτεϊνών. Η λήψη της τροφής πρέπει να γίνεται σε τέτοια ώρα , ώστε να υπάρχει ο απαραίτητος χρόνος για την πέψη και την απορρόφηση των αμινοξέων από τα κύτταρα του οργανισμού ή την υψηλότερη παρουσία τους στο αίμα.
Αντιλαμβανόμαστε τελικά , ότι εάν η διατροφική κάλυψη των αθλητών δεν είναι επαρκής , όσο προσεγμένα και επιστημονικά τεκμηριωμένα είναι τα προπονητικά προγράμματα , δεν θα κατορθώσουν να έχουν τα αντίστοιχα αποτελέσματα , δηλαδή την βελτίωση της αθλητικής απόδοσης.
Κύριο μέλημα λοιπόν του προπονητή θα πρέπει να είναι η πλήρης σίτιση του αθλητή με τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά , έτσι ώστε να δημιουργηθεί το κατάλληλο υπόβαθρο , πάνω στο οποίο θα εφαρμοσθούν σωστότερα τα προπονητικά προγράμματα.
ΚΑΠΕΤΑΝΑΚΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟΣ – ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟΣ